Sermaye Piyasası İşlemleri (Hisse, Tahvil vb.)

Sermaye Piyasası Kavramı ve Düzenleyici Çerçeve​

Sermaye piyasası, tasarruf sahiplerinin fonlarını orta ve uzun vadeli yatırımlara yönlendiren bir sistem olarak bankacılık ve finans hukukunun önemli bir dalını oluşturur. Kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak üzere kullanılan para piyasalarından farklı olarak, sermaye piyasası araçlarının vadesi genellikle daha uzundur ve bu durum sermaye piyasası işlemlerinin kendine özgü hukuki, ekonomik ve finansal nitelikler kazanmasına neden olur. Hukuksal açıdan bakıldığında, sermaye piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesi, yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla ayrıntılı kurallar ve mevzuat çerçevesinde yürütülür.

Türkiye’de sermaye piyasasını düzenleyen temel yasal düzenlemeler, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili alt düzenlemeler ile oluşturulmuştur. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 1981 yılında yürürlüğe giren 2499 sayılı eski Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde kurulmuş olup, günümüzde 6362 sayılı kanunla yeniden düzenlenen yetkileriyle sermaye piyasasının en önemli düzenleyici ve denetleyici otoritesi konumundadır. SPK, yatırımcıları koruma, piyasa düzenini sağlama, sermaye piyasalarını geliştirme ve sistemin etkinliğini güvence altına alma amacıyla çeşitli düzenlemeler yapar, yaptırımlar uygular ve denetimler gerçekleştirir.

Sermaye piyasası işlemleri, genellikle şirketlerin veya kamunun finansman sağlamak amacıyla çıkardıkları pay senetleri (hisse senetleri), borçlanma araçları (tahviller, sukuk vb.) veya türev ürünler (vadeli işlem sözleşmeleri, opsiyonlar, varantlar vb.) üzerinden yapılır. Bu araçların hepsi, yatırımcılara farklı risk ve getiri profilleri sunar. Hukuki olarak sermaye piyasası araçları, hak sahipliği (pay, pay benzeri menkul kıymetler), alacak hakkı (tahvil ve benzeri borçlanma araçları) ya da türev haklar (opsiyon, vadeli işlem sözleşmesi gibi) doğurabilir.

Piyasa Aktörleri ve Kurumsal Yapı​

Sermaye piyasasında işlemlerin sağlıklı biçimde yürütülebilmesi ve piyasa güvenliğinin sağlanabilmesi için farklı aktörlerin rol ve sorumlulukları tanımlanmıştır.

• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK): Kanunların kendisine tanıdığı yetki çerçevesinde sermaye piyasası düzenlemeleri yapar, denetimleri gerçekleştirir ve ihlaller durumunda idari yaptırımlara başvurur. İzahname onayı, halka arz izinleri, aracı kurumların lisanslanması gibi önemli süreçleri yönetir.
• Borsa İstanbul (BIST): Pay senetleri, borçlanma araçları ve türev ürünlerin alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği organize piyasadır. BIST’in işleyişi, piyasa yapıcılığı sistemi ve endeksler aracılığıyla yatırımcılara şeffaf ve düzenli bir işlem ortamı sunar.
• Aracı Kurumlar ve Yatırım Kuruluşları: Mevzuatta aracı kurum, banka veya portföy yönetim şirketi statüsüyle faaliyet gösteren kuruluşlar, yatırımcılara aracılık hizmetleri sağlar ve sermaye piyasası araçlarının ihraç sürecinde de görev alabilir. Aracı kurumlar, SPK’dan gerekli izin ve lisansları alarak çalışır, yatırım danışmanlığı, portföy yöneticiliği, bireysel emeklilik hizmetleri gibi işlevler üstlenebilir.
• Yatırımcılar: Hem kurumsal hem bireysel nitelikte olabilir. Kurumsal yatırımcılar (emeklilik fonları, sigorta şirketleri, portföy yönetim şirketleri vb.) sermaye piyasasında ağırlıklı işlem hacmine sahiptir. Bireysel yatırımcılar, tasarruflarını hisse senedi, tahvil veya diğer araçlara yatırarak getiri elde etmeye çalışır.
• İhraççılar: Sermaye piyasası araçlarını çıkararak yatırımcılara sunan şirketler veya kamu otoriteleridir. Özel sektör şirketleri, borçlanma aracı veya pay senedi ihraç ederek kaynak yaratmaya çalışırken; Hazine ve kamu kurumları da devlet tahvili veya hazine bonosu ihraç ederek kamu finansmanını sağlar.

Türkiye’de sermaye piyasası işlemlerinde, bu aktörlerin faaliyetleri Türk Ticaret Kanunu (TTK), Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili alt mevzuat hükümleri ile Avrupa Birliği düzenlemelerine uyumlu olarak yürütülür. Özellikle kurumsal yönetim ilkeleri açısından AB standartlarına yaklaşma hedefi doğrultusunda yapılan reformlar, şirketlerin şeffaflık, hesap verebilirlik ve sürdürülebilirlik prensiplerine uyumunu güçlendirmeyi amaçlar.

Hisse Senetleri (Ortaklık Payları)​

Hisse senetleri, sermaye şirketlerinin ortaklık paylarını temsil eden sermaye piyasası araçlarıdır. Bir şirketin hisse senedine sahip olan yatırımcı, o şirkete ortak olur ve şirket kârından temettü (kar payı) alma, genel kurullarda oy hakkı kullanma gibi haklara sahip olur. Hisse senetlerinin hukuki çerçevesi, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu’nda ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir.

İhraç ve İskonto Mekanizması​

Hisse senedi ihraç edebilmek için şirketler, SPK’ya başvurarak izahname onayı almalıdır. İhraç süreci aşağıdaki adımları içerir:

1. Şirketin gerekli iç prosedürleri tamamlaması ve sermaye artırım kararı alması.
2. SPK ve Borsa İstanbul’a başvurarak gerekli belgeleri sunması.
3. İzahname ve sirküler hazırlanması, bunların SPK tarafından onaylanması.
4. Payların halka arz edilmesi veya nitelikli yatırımcılara satışı.

Pay senetleri halka arz yoluyla satılıyorsa, ihraç fiyatı genellikle talep toplama yöntemiyle belirlenir. Bireysel ve kurumsal yatırımcılar tarafından gösterilen talep doğrultusunda fiyat oluşur. Şirketler, sermaye artırımını bedelli ya da bedelsiz olarak yapabilir. Bedelli sermaye artırımı, şirketin kasasına yeni nakit girişi sağlarken bedelsiz sermaye artırımında şirket iç kaynaklarını kullanarak mevcut pay sahiplerine yeni pay senetleri dağıtır.

Ortaklık Hakları ve İmtiyazlı Paylar​

Hisse senedi sahipleri, şirketin kârından pay alma, tasfiye hâlinde bakiyeden pay alma, genel kurula katılma ve oy kullanma gibi haklara sahiptir. Bununla birlikte bazı şirketler, imtiyazlı paylar çıkararak belirli pay sahiplerine genel kurulda daha fazla oy hakkı veya yönetim kuruluna aday gösterme hakkı tanıyabilir. Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca, halka açık şirketlerde imtiyazlı payların oy hakkı başta olmak üzere sınırlandırmalar veya düzenlemeler getirilebilir.

Aşağıdaki tablo, imtiyazlı paylar ve adi paylar arasındaki temel farklılıkları özetler:

Hisse Senetlerinin Devri ve Hukuki Sonuçları​

Halka açık şirketlerde hisse senetleri genellikle kaydi (elektronik) ortamda Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından tutulur. Hisselerin devri, kanunen MKK hesaplarının güncellenmesi yoluyla gerçekleşir. Nama yazılı pay senetlerinin devri, pay devrinin MKK’ya bildirilmesi ve şirket pay defterine işlenmesi ile tamamlanır. Hisse devriyle birlikte ortaklık hakları yeni pay sahibine geçer.

Halka açık olmayan anonim şirketlerde nama yazılı pay senetlerinin devrinde, devir sözleşmesi ve pay defterindeki kayıt önemlidir. Genellikle şirket esas sözleşmesi, pay devrine ilişkin kısıtlamalar getirebilir. Örneğin onay şartı veya alım hakkı (ön alım hakkı) gibi mekanizmalarla pay devirleri kontrol altına alınabilir.

Tahvil İşlemleri ve Hukuki Boyutları​

Tahviller, şirketlerin veya devletin uzun vadeli borçlanma araçlarıdır. Tahvil sahibi, ihraççı kuruluşa alacaklı sıfatıyla borç verir. Böylece hisse senedinden farklı olarak tahvil sahiplerinin şirket yönetimine katılma hakkı yoktur; buna karşın vade sonunda anapara iadesi ve belirli periyotlarla faiz (kupon ödemesi) alma hakkı mevcuttur.

Özel Sektör Tahvilleri​

Özel sektör tahvilleri, anonim şirketlerin uzun vadeli finansman sağlamak amacıyla çıkardıkları borçlanma senetleridir. Şirketler, tahvil çıkarabilmek için genellikle SPK onayı almak zorundadır. Ayrıca şirketlerin mali durumuna göre derecelendirme kuruluşlarından not almaları, yatırımcının ilgisini artırabilir.

Özel sektör tahvillerinde faiz oranı sabit veya değişken olabilir. Sabit faizli tahvillerde yatırımcı, vade boyunca sabit bir faiz getirisi elde ederken, değişken faizli tahvillerde belirlenmiş bir endekse (örneğin devlet tahvili faiz oranı, gösterge tahvil faizi, LIBOR/EURIBOR veya enflasyon oranı gibi) göre kupon ödemesi değişir.

Devlet Tahvilleri ve Hazine Bonoları​

Devlet tahvilleri, kamu kesimi tarafından uzun vadeli borçlanma aracı olarak ihraç edilir. Türkiye’de Hazine ve Maliye Bakanlığı, iç borçlanma ihtiyacını karşılamak üzere devlet tahvilleri ve hazine bonoları çıkarır. Hazine bonoları genellikle 1 yıla kadar vadeliyken, devlet tahvilleri 1 yıldan uzun vadelidir. Devlet tahvilleri, özel sektör tahvillerine kıyasla daha düşük riskli görülür çünkü ihracı yapan taraf devlettir. Bu durum, genellikle devlet tahvillerinin getirisinin özel sektör tahvillerine göre daha düşük olmasına yol açar.

Eurotahvil (Eurobond)​

Eurobondlar, bir ülkenin kendi ulusal para birimi dışında genellikle dolar, euro gibi rezerv para birimleri üzerinden yurtdışında ihraç ettiği tahvillerdir. Türkiye’de de kamu ve özel sektör kuruluşları, yabancı yatırımcılardan fon sağlamak amacıyla Eurobond ihraç edebilir. Eurobond işlemleri, uluslararası piyasalarda satışa sunulduğundan SPK düzenlemelerinin yanı sıra, ihracın gerçekleştirildiği piyasanın yerel düzenlemelerine de tabi olabilir. Bu nedenle Eurobondlar, uluslararası finans hukuku ve vergi düzenlemeleri açısından da önemli detaylar barındırır.

Sukuk (Kira Sertifikaları)​

Faizsiz finans prensiplerine uygun olarak geliştirilen sukuk, özellikle İslami finans araçları arasında yer alır. Sukuk, varlığa dayalı bir finansman yöntemidir; geleneksel tahvilden farkı, faiz getirisi yerine varlıktan doğan kira veya kâr payı gibi gelirlerin yatırımcıya aktarılmasına dayanır. Türkiye’de sukuk ihraçları SPK tarafından yayınlanan Kira Sertifikaları Tebliği çerçevesinde düzenlenir ve özellikle katılım bankaları ile İslami esaslara uygun yatırım yapmak isteyen fonlar arasında revaçtadır.

Diğer Sermaye Piyasası Araçları​

Hisse senetleri ve tahviller, sermaye piyasasının en temel araçları olmakla birlikte, yatırımcıların çeşitli risk ve getiri profillerine göre tercih edebileceği pek çok enstrüman da bulunur.

Türev Araçlar​

Türev araçlar, dayanak varlığın (hisse senedi, endeks, döviz, emtia vb.) değerine bağlı olarak fiyatlanan ve gelecekte belirli bir tarihte, belirli bir fiyattan alım veya satım hakkı ya da yükümlülüğü içeren sözleşmelerdir. Türkiye’de türev ürünlerin işlem gördüğü piyasa Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) olarak faaliyet gösterir. Temel türev araç türleri şunlardır:

• Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures): Alıcı ve satıcının, belirli bir dayanak varlığı gelecekteki bir tarihte, önceden belirlenmiş fiyattan alma veya satma yükümlülüğünü içerir.
• Opsiyon Sözleşmeleri: Alıcısına belirli bir dayanak varlığı (ör. hisse senedi) belirli bir tarihte veya tarihe kadar önceden belirlenen bir fiyattan alma (call opsiyonu) veya satma (put opsiyonu) hakkı verir. Satıcı açısından ise bir yükümlülük söz konusudur.
• Varantlar: Bir tür uzun vadeli opsiyon olarak tanımlanabilir. Menkul kıymet niteliği taşıyan varantlar, yatırımcısına belirli bir pay senedini veya endeksi belirli bir fiyattan alma ya da satma hakkı tanır. Bankalar veya aracı kurumlar tarafından ihraç edilebilir.

Türev araçlar, risk yönetimi (hedge) amacıyla kullanılmasının yanı sıra, spekülatif amaçlarla da yatırımcılar tarafından tercih edilir. Hukuken türev sözleşmeler, SPK düzenlemeleri ve Türk Borçlar Kanunu çerçevesindeki genel sözleşme ilkelerine tabidir. SPK, özellikle kaldıraçlı işlemler ve türev ürünler için yatırımcıların bilgilendirilmesi ve risk yönetimi açısından sıkı kurallar uygular.

Yatırım Fonları​

Yatırım fonları, katılımcıların tasarruflarını ortak bir portföyde toplayarak profesyonel portföy yöneticileri tarafından yönetilen kurumsal yapılardır. Portföy yönetimi sonucunda elde edilen getiri, katılımcıların payları oranında dağıtılır. Türkiye’de yatırım fonları, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenir ve “kollektif yatırım kuruluşları” başlığı altında incelenir. Yatırım fonları;

• Borçlanma araçları fonu
• Hisse senedi fonu
• Karma fon
• Serbest fon
• Fon sepeti

gibi çeşitli türlerde olabilir. SPK, fonların kuruluş izinleri, izahname hazırlama zorunlulukları, portföy sınırlamaları ve denetim süreçlerini ayrıntılı düzenlemiştir.

Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler​

Varlık teminatlı menkul kıymet (VTMK) ihraçları, özellikle bankaların ve finansal kuruluşların alacak portföylerini menkul kıymetleştirmesi suretiyle gerçekleşir. Bu yapı, mortgage ve benzeri alacakların menkul kıymet haline getirilerek yatırımcılara sunulmasını sağlar. Hukuki açıdan menkul kıymetleştirme, ihraççı kuruluşun alacaklarını devrederek yatırımcılara teminat teşkil edecek bir havuz oluşturmasını içerir. VTMK’ların getirisi, temel olarak bu havuzdaki alacaklardan elde edilen ödemelere bağlıdır.

İhracın Hukuki Süreci ve Kurul Onayı​

Sermaye piyasası araçlarının ihraç sürecinde, SPK onayının alınması en kritik aşamalardan biridir. SPK, ihraççı kuruluşun hukuki, mali ve teknik yeterliliğini değerlendirdikten sonra izahname onayını verir. İhracın hangi yöntemle yapılacağı (halka arz, tahsisli satış, nitelikli yatırımcılara satış vb.) planlanır.

İhracın onay sürecinde dikkat edilen başlıca unsurlar:

• İhraççı şirketin finansal tabloları ve bağımsız denetim raporları
• Şirketin kurumsal yönetim ilkelerine uyum düzeyi
• Halka açık şirketlerde pay dağılımı ve sermaye yapısı
• İhraç edilecek enstrümanın türü, vadesi, getiri yapısı, risk faktörleri
• İzahnamede yatırımcıların aydınlatılması için gerekli bilgilerin eksiksiz sunulması

İzahname, yatırımcıların ilgili sermaye piyasası aracına ilişkin riskleri, getiriyi ve ihraççının mali durumunu ayrıntılı biçimde öğrenmelerine olanak sağlar. Sermaye Piyasası Kanunu’na göre izahnamede eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi, ciddi hukuki ve cezai yaptırımlara yol açabilir.

Halka Açılma ve İzahname Düzenlemeleri​

Halka açılma, şirketin paylarını Borsa İstanbul’da işlem görmesi amacıyla yatırımcılara arz etmesi sürecidir. Halka açık şirket statüsü, getirilen mevzuat yükümlülükleri ve denetim mekanizmaları sayesinde şirketin kamuyla daha şeffaf bir etkileşim kurmasını gerektirir.

Halka Arz Yöntemleri​

Halka arz genellikle iki temel yöntemle gerçekleştirilir:

• Sabit Fiyatla Talep Toplama: İhraççı ve aracılar tarafından belirlenen sabit fiyattan yatırımcılar taleplerini iletir. Yatırımcı taleplerinin toplanması sonucu arz edilen payların dağıtımı yapılır.
• Fiyat Aralığıyla Talep Toplama: İhraççı, bir fiyat aralığı açıklar. Yatırımcılar bu aralık içinde talepte bulunur. Toplanan talep sonucunda nihai fiyat belirlenir.

Sermaye Piyasası Kurulu, halka arzlarda eşit dağıtım veya oransal dağıtım gibi farklı tahsis yöntemlerinin kullanılmasına izin verebilir. Halka arz sonrası payları borsada işlem görmeye başlayan şirketler, kamuyu aydınlatma yükümlülüklerine sıkı biçimde uymak zorundadır.

Kamuyu Aydınlatma ve Süreklilik Esasları​

Halka açık şirketlerin kamuyu aydınlatma yükümlülüğü, yatırımcıların piyasa fiyatlarının belirlenmesinde eşit bilgiye sahip olmasını amaçlar. Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yapılan bildirimler, şirketin mali durumunda veya faaliyetlerinde önemli değişikliklerin ortaya çıkması hâlinde gecikmeksizin yapılmalıdır. SPK’nın ilgili tebliğlerine göre;

• Finansal tabloların periyodik olarak yayınlanması
• Yönetim kurulu kararlarının, sermaye artırımı veya azaltımı gibi önemli işlemlerin açıklanması
• Bağlı ortaklık veya iştiraklere ilişkin gelişmelerin duyurulması

zorunludur. Aksi durumda sermaye piyasası mevzuatına aykırılık oluşur ve SPK tarafından idari para cezası veya faaliyetten men gibi yaptırımlar uygulanabilir.

Sermaye Piyasasında Suçlar ve Yaptırımlar​

Sermaye piyasası işlemleri, yüksek miktarda fonun el değiştirdiği bir alan olduğu için, piyasa suiistimalleri ve suçları da mevzuatta özel olarak düzenlenir. Suçlar ve yaptırımları çoğunlukla Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde değerlendirilir.

İçeriden Öğrenenlerin Ticareti (Insider Trading)​

İçsel bilgilere sahip kişilerin, bu bilgileri kamuya açıklanmadan önce sermaye piyasası araçlarını alıp satması veya başkalarına öneride bulunması yasaktır. İçsel bilgi, henüz kamuya açıklanmamış ancak açıklandığında sermaye piyasası aracının fiyatını etkileyebilecek her türlü bilgiyi ifade eder. İçeriden öğrenenlerin ticareti, hem adli hem de idari yaptırımları beraberinde getirebilir. SPK, şirket yöneticileri, büyük pay sahipleri ve bunların yakın çevreleri üzerinde bu açıdan sıkı denetim uygular.

Piyasa Dolandırıcılığı (Manipülasyon)​

Piyasa dolandırıcılığı, sermaye piyasası araçlarının arz ve talebini, fiyatını veya değerini etkileyebilmek amacıyla gerçek dışı veya yanıltıcı işlemler veya bilgilerin kullanılması şeklinde tanımlanır. Örnek olarak;

• Fiktif işlem (aldıktan sonra yine kendine satmak vb.)
• Sahte emir girip iptal etmek
• Yanıltıcı haberler yaymak

bu kapsamda değerlendirilir. Manipülasyon fiillerine karışanlara, kanunda yer alan düzenlemelere göre hapis cezası, idari para cezaları gibi yaptırımlar uygulanabilir.

Gerçeğe Aykırı Beyanlar ve Kamuyu Yanıltma​

İzahname, finansal tablo veya KAP bildirimi gibi kamuyu bilgilendirme amacı taşıyan belgelerde gerçeğe aykırı beyanlarda bulunmak, sermaye piyasası mevzuatına göre suç teşkil eder. Bu fiiller, yatırımcıların yanlış veya eksik bilgilerle karar almalarına neden olduğu için piyasanın güvenilirliğine zarar verir. SPK, bu tür aykırılıklara karşı da idari ve adli mekanizmaları devreye sokar.

Kurumsal Yönetim İlkeleri​

Kurumsal yönetim, özellikle halka açık şirketler bakımından şeffaflık, adillik, hesap verebilirlik ve sorumluluk ilkelerini esas alır. SPK, yayınladığı Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği ile halka açık şirketlerin yönetim yapıları, bağımsız yönetim kurulu üyelikleri, komite yapılanmaları (denetim komitesi, kurumsal yönetim komitesi vb.) ve kamuyu aydınlatma yükümlülükleri hakkında çeşitli düzenlemeler getirmiştir.

Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği​

Halka açık şirketlerin yönetim kurullarında yeterli sayıda bağımsız üyenin bulunması, şirket yönetiminde pay sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına katkı sağlar. Bağımsız üyelerin seçimi ve görev süreleri, SPK tebliğlerinde belirli kriterlerle tanımlanmıştır. Bu üyeler, şirketin daha objektif kararlar almasına, azınlık pay sahiplerinin haklarına daha fazla özen gösterilmesine aracılık eder.

Şeffaflık ve Etik İlkeler​

Kurumsal yönetimde şeffaflık, şirketin mali tablolarını ve faaliyet raporlarını gerçeğe uygun biçimde sunması ve yatırımcıların erişimine sürekli açık tutması anlamına gelir. Bunun yanında yönetim kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerin çıkar çatışması yaşayan durumlarda beyan yükümlülükleri ve uyulması gereken etik ilkeler de mevzuatta hüküm altına alınmıştır.

Piyasa Operasyonları ve Yatırımcı Koruması​

Sermaye piyasası işlemleri, hem bireysel hem kurumsal yatırımcılar açısından önemli getiriler sunmakla birlikte, belirli düzeyde riskler de barındırır. Hukuki ve düzenleyici mekanizmalar, yatırımcıları korumayı amaçlar.

Takas, Saklama ve MKK​

Hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymet işlemlerinin takası ve saklama hizmeti, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Takasbank tarafından gerçekleştirilir. MKK, sermaye piyasası araçlarının kaydi sisteme geçirilmesi ve bu kayıtların tutulması ile görevlidir. Bu sistem, fiziki senetlerin kaybolma veya sahtecilik riskini ortadan kaldırır ve işlemlerin daha hızlı ve güvenli biçimde gerçekleşmesini sağlar.

Takasbank, alış ve satış işlemleri sonucunda oluşan para ve menkul kıymet transferini düzenler ve taraflar arasında mutabakat sağlar. Böylece sermaye piyasası işlemlerinde yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmesi güvence altına alınır.

Yatırımcı Tazmin Merkezi​

Türkiye’de yatırımcıların aracı kurumun iflası veya faaliyet izninin iptali gibi durumlarda korunması amacıyla Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM) kurulmuştur. YTM, sermaye piyasasında faaliyet gösteren yatırım kuruluşlarının tasfiyesinde müşterilerin alacaklarını belirli sınırlamalar dahilinde tazmin eder. Bu mekanizma, yatırımcının sermaye piyasasına güvenini artırır ve sistemik riskleri azaltır.

Uzman ve Lisanslı Personel Zorunluluğu​

Sermaye piyasasında çalışan bazı personelin (portföy yöneticileri, yatırım danışmanları, müşteri temsilcileri vb.) SPK tarafından belirlenen lisanslama sınavlarını geçmesi zorunludur. Bu, yatırımcılara sunulan hizmetin kalitesini ve profesyonelliğini artırmak amacıyla getirilmiş bir uygulamadır. Lisans sahibi olan profesyonellerin, mesleki sorumlulukları gereği belirli etik kurallara uyması ve yatırımcıları doğru bilgilendirmesi beklenir.

Yabancı Yatırımcıların Rolü​

Türkiye sermaye piyasasına yabancı yatırımcı ilgisi, özellikle Borsa İstanbul’daki likidite ve hisse senetlerinin cazip değerlemeleri nedeniyle önemlidir. Yabancı yatırımcıların pay senedi veya tahvil gibi araçlara yatırımlarını artırması, hem piyasanın derinleşmesine hem de ekonomik büyümeye olumlu katkı sağlayabilir. Mevzuat, yabancı yatırımcıların haklarını yerli yatırımcılarla büyük ölçüde eşit tutacak şekilde düzenlenmiştir. SPK ve Merkez Bankası, yabancı yatırımcı işlemlerine dair istatistikleri düzenli olarak takip ederek piyasa istikrarını koruma yönünde önlemler alır.

Finansman Yapısı ve Sermaye Piyasası Aracının Seçimi​

Şirketlerin finansman kaynağı olarak sermaye piyasasına yönelmesinin farklı nedenleri bulunur. Kredi kullanımı yerine sermaye piyasası araçları ihraç etmek, şirket için daha esnek ödeme koşulları ve uzun vadeli kaynak sağlayabilir. Ancak halka açılmak veya tahvil ihraç etmek, belirli hukuki ve idari yükümlülükler doğurur:

• Düzenli finansal raporlama ve bağımsız denetim
• Kurumsal yönetim ilkelerine uyum
• Kamuya sürekli bilgi verilmesi
• Piyasanın dalgalanmalarına bağlı olarak hisse fiyatlarında oynaklık

Bu durum, finansman kararlarında şirketlerin stratejik bakış açısını ve büyüklüğünü önemlidir hale getirir. Örneğin küçük ve orta ölçekli bir şirket, halka açılmaya kıyasla tahsisli tahvil ihracı veya nitelikli yatırımcılara satış yöntemini tercih edebilir. Büyük ölçekli şirketler ise prestij ve daha geniş yatırımcı tabanına ulaşmak için genellikle halka arz yöntemini kullanır.

Sermaye Piyasası Araçlarının Ekonomik İşlevleri​

Sermaye piyasası işlemleri, reel sektörü destekleyen en önemli mekanizmalardan biridir. Şirketlerin büyüme projelerine finansman sağlaması, yeni yatırımların hayata geçirilmesine, istihdam artışına ve ülke ekonomisinin gelişimine katkıda bulunur. Ayrıca, yatırımcılar açısından tasarruflarını enflasyon karşısında koruma ve getiri elde etme fırsatı sunar. Devlet tahvili veya hazine bonosu gibi araçlara yapılan yatırımlar, kamu harcamalarının finanse edilmesinde doğrudan rol oynar.

Sermaye piyasası aynı zamanda kurumsal yönetim kalitesini de yükseltir. Halka açık şirketler, borsa kotasyon şartları ve SPK düzenlemeleri uyarınca daha şeffaf bir yönetime sahip olmak durumundadır. Bağımsız denetim uygulamaları, şirket iç kontrol mekanizmaları ve pay sahipleriyle daha güçlü bir iletişim, şirketlerin kurumsal itibarını ve finansal dayanıklılığını artırır.

Bölgesel ve Küresel Entegrasyon​

Türkiye sermaye piyasası, Avrupa Birliği ve uluslararası standartlarla entegrasyon sürecini uzun süredir sürdürmektedir. AB Sermaye Piyasası Birliği (Capital Markets Union) kapsamında oluşturulan düzenlemeler, piyasalardaki şeffaflığı ve rekabeti artırmayı hedefler. Buna paralel olarak Türkiye de SPK ve diğer ilgili kurumlar vasıtasıyla mevzuatını uluslararası normlara uyumlu hale getirmeye çalışır. Bu durum, yabancı yatırımcıların Türkiye piyasasına erişimini kolaylaştırır ve yerli şirketlerin uluslararası piyasalarda fon arzına çıkabilme kabiliyetini yükseltir.

Sermaye piyasalarında küresel çapta görülen trendler, teknolojik yeniliklere uyum sağlamayı da zorunlu kılar. Örneğin Blockchain tabanlı menkul kıymet işlemleri, tokenizasyon ve kripto varlıklar, hukuk sistemlerine yeni tanımlar ve düzenlemeler getirilmesini gerektirir. SPK, dijital varlıklar ve fintech alanında da çalışmalar yapmakta, pilot uygulamalar ve yasal düzenlemelerle piyasanın düzenli biçimde gelişmesini sağlamaya çalışmaktadır.

Kamusal Denetimin Etkinliği​

Sermaye piyasası işlemlerinin hukuki çerçevesinin yanı sıra denetim ve gözetim süreçleri, yatırımcıların korunmasında ve piyasanın sağlıklı işleyişinde kritik önem taşır. SPK, merkezi denetim otoritesi olarak:

• Lisanslı çalışanların eğitim ve yeterliliğini izler.
• Aracı kurumların sermaye yeterliliği ve risk yönetimi politikalarını denetler.
• Piyasadaki işlemleri izleyerek manipülasyon ve içerden öğrenenlerin ticareti gibi suçlara müdahale eder.
• Gerekli gördüğünde ihtiyati tedbirler alarak piyasanın bozucu eylemlerden korunmasını sağlar.

Ayrıca Borsa İstanbul ve Takasbank gibi kuruluşlar, kendi iç denetim ve gözetim mekanizmaları vasıtasıyla piyasanın günlük işleyişini izler ve gerekli durumlarda uyarı veya yaptırımlarda bulunur. Kamu otoritelerinin bu gözetim ve denetim fonksiyonu, piyasa katılımcılarının güvenli bir ortamda işlem yapmasına olanak tanır.

Ek Riskler ve Piyasa Oynaklığı​

Sermaye piyasasında risklerin sadece ihraççı veya aracı kurum kaynaklı olmadığını, makroekonomik ve küresel gelişmelerin de fiyatlar üzerinde etkili olduğunu belirtmek gerekir. Örneğin,

• Faiz oranları: Faiz oranlarındaki yükseliş, tahvil fiyatlarını düşürebilir ve hisse senedi yatırımcılarını riskten kaçar hâle getirebilir.
• Döviz kurları: Dövizdeki dalgalanma, özellikle döviz borcu yüksek şirketlerin hisse fiyatlarını veya ihracatçı şirketlerin kâr marjlarını önemli ölçüde etkileyebilir.
• Politik ve jeopolitik riskler: Uluslararası ilişkilerde yaşanan gerginlikler, yaptırımlar veya bölgesel çatışmalar, sermaye piyasasına güveni sarsarak yabancı yatırımcı çıkışına yol açabilir.

Bu oynaklıklar, yatırımcıların portföy çeşitlendirmesi yapmasını zorunlu kılar. Dolayısıyla hukuki düzenlemeler, yatırımcıların tam ve doğru bilgilendirilmesini, risk-getiri dengesine ilişkin aydınlatılmış onam (informed consent) esasını öne çıkarır.

Kolektif Yatırım Kuruluşları ve Özel Amaçlı Araçlar​

Kolektif yatırım kuruluşları, yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonları başta olmak üzere pek çok kategoride faaliyet gösterir. Öte yandan özel amaçlı kuruluşlar (special purpose vehicle – SPV), çoğu zaman menkul kıymetleştirme veya proje finansmanı gibi belirli finansman ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanır. Bu kuruluşların faaliyetleri, SPK ile birlikte diğer düzenleyici kurumların da inceleme alanına girebilir. Proje finansmanına yönelik ihraçlarda, SPK kadar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) gibi kurumlardan da izinler alınması gerekebilir.

Şirket Birleşme ve Satın Almalarında Sermaye Piyasası İşlemleri​

Halka açık şirketlerde birleşme, devralma veya bölünme işlemleri, sermaye piyasası mevzuatının özel hükümlerine tabidir. Pay alım teklifi (tender offer), zorunlu çağrı (mandatory tender offer) ve benzeri işlemler, küçük yatırımcıların haklarını korumak amacıyla düzenlenmiştir. Örneğin bir yatırımcının şirket sermayesinin belirli bir oranını aşan payları satın alması durumunda, diğer pay sahiplerine de aynı şartlarda satma fırsatı sunması gerekebilir. Bu düzenleme, halka açık şirketlerde azınlık pay sahiplerinin haksız biçimde zarara uğratılmasını önlemeyi amaçlar.

Uluslararası Tahkim ve Uyuşmazlık Çözümü​

Sermaye piyasası uyuşmazlıkları, özellikle uluslararası nitelik taşıyorsa, tahkim veya alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleriyle çözümlenebilir. SPK, aracı kurumlar ve borsalar bünyesinde oluşturulan uzlaşma mekanizmaları, yatırıcılarla kurumlar arasındaki anlaşmazlıkların hızlı ve masrafsız biçimde çözülmesine yardımcı olur. Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren tahkim ve uzlaştırma komiteleri, sermaye piyasası katılımcılarının uyuşmazlıklarını inceleyerek bağlayıcı kararlar alabilir. Uluslararası boyutta ise taraflar sözleşmelerde ICC, LCIA veya ISTAC gibi kurumların tahkim kurallarını tercih edebilir.

Teknolojik Gelişmeler ve Dijitalleşme​

Dijital dönüşüm, sermaye piyasası işlemlerinin elektronik platformlarda daha hızlı, daha şeffaf ve daha düşük maliyetli gerçekleştirilmesini mümkün kılar. Algoritmik alım satım (algo-trading) ve yüksek frekanslı işlemler (HFT) gibi uygulamalar, piyasa likiditesini artırmakla birlikte yeni düzenleyici önlemler gerektirebilir. SPK, bu alanda düzenleyici çerçeveyi oluştururken piyasa bütünlüğünü ve adil erişimi sağlama hedefi güder.

Dağıtık defter teknolojileri (blockchain), menkul kıymet ihraç ve takas süreçlerinde daha hızlı ve güvenli işlem vaat eder. Tokenlaştırma (tokenization), gayrimenkul veya başka bir varlığın dijital ortamda parçalı mülkiyet şeklinde ihraç edilmesine imkan tanır. Bu gelişmeler, yatırımcı tabanını genişletebilir ve yeni yatırım fırsatları sunabilir. Ancak bu yeniliklerin yasal alt yapısı, yatırımcı koruması ve denetim mekanizmaları bakımından gelişmeye açıktır.

Kriz Dönemlerinde Piyasa Düzenlemeleri​

Ekonomik veya finansal kriz dönemlerinde sermaye piyasası işlemleri üzerinde baskı artar. Özellikle ani fiyat düşüşleri ve toplu satış dalgaları, sistemik riskleri doğurabilir. SPK ve diğer düzenleyici kurumlar, bu gibi durumlarda:

• Açığa satış yasakları
• Takas sürelerinin uzatılması veya değiştirilmesi
• Volatilite bazlı önleyici tedbirler (VBOT)

gibi geçici tedbirlere başvurabilir. Bu tedbirler, piyasadaki panik satışlarının kontrol altına alınmasını ve piyasa yapısının korunmasını amaçlar. Yatırımcıların mağduriyetini asgariye indirmek ve finansal istikrarı sağlamak için Merkez Bankası ve Hazine gibi kurumların da koordineli çalışması gerekebilir.

Etkin Piyasa Hipotezi ve Davranışsal Finans​

Sermaye piyasası işlemlerinin hukuki boyutu kadar, ekonomik ve finansal teoriler de büyük önem taşır. Etkin Piyasa Hipotezi (EPH), piyasalarda mevcut olan tüm bilgilerin menkul kıymet fiyatlarına hızlı ve tam olarak yansıdığını varsayar. Bu teoriye göre, yatırımcılar sistematik olarak bir menkul kıymeti düşük veya yüksek fiyatlayamaz. Ancak davranışsal finans, yatırımcıların her zaman rasyonel hareket etmediğini ve piyasa anomalilerinin oluşabileceğini savunur. Hukuki düzenlemeler, bu davranışsal faktörleri göz önünde bulundurarak yatırımcıların korunmasını hedefler. Örneğin “maruz kalınan riskin” anlaşılabilmesi için mevzuatta detaylı bilgilendirme ve risk uyarısı yükümlülükleri yer alır.

Vergilendirme ve Teşvikler​

Sermaye piyasası işlemlerinde vergi uygulamaları, yatırımcı tercihlerini doğrudan etkiler. Hisse senedi yatırımlarında elde edilen temettü gelirleri ve değer artış kazançları belirli koşullar altında vergilendirilir. Tahvil kupon ödemeleri, stopaj veya beyan usulüyle vergilendirme konusu olabilir. Devlet, sermaye piyasasını canlandırmak ve yatırımları teşvik etmek amacıyla vergi muafiyetleri veya indirimli vergi oranları gibi düzenlemelere başvurabilir. Örneğin bireysel emeklilik sistemine sağlanan devlet katkısı, sermaye piyasasında uzun vadeli fon birikimini teşvik eden bir mekanizma olarak öne çıkar.

Örnek Uygulamalar ve İhraç Deneyimleri​

Türkiye’de geçmişte gerçekleştirilen büyük halka arzlar (örneğin Türk Telekom, THY, Halkbank gibi) veya özel sektör tahvil ihraçları, sermaye piyasası ekosisteminin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Uluslararası piyasalarda gerçekleştirilen Eurobond ihraçları, Türkiye ekonomisinin küresel finans sistemiyle entegrasyonunu hızlandırmıştır. Bu örnekler, düzenleyici kurumlar için de piyasanın eksiklerini görme ve yeni düzenlemeler yapma fırsatı sunar.

Ar-Ge ve İnovasyon Finansmanı​

Son yıllarda teknoloji odaklı girişimlerin artmasıyla birlikte risk sermayesi (venture capital) ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları (GSYO) gibi yapılar, sermaye piyasasının çeşitlenmesinde etkin hale gelmiştir. SPK, GSYO’lar için özel düzenlemeler yaparak, bu kuruluşların yüksek büyüme potansiyeline sahip girişim şirketlerine yatırım yapmasını kolaylaştırmıştır. Ar-Ge ve inovasyon projelerinin finansmanında, kitle fonlaması (crowdfunding) da bir seçenek olarak gündeme gelmiş ve bu konudaki yasal düzenlemeler SPK tarafından hazırlanmıştır. Kitle fonlaması, internet platformları üzerinden geniş yatırımcı kitlelerinin küçük katkılarıyla büyük projelerin hayata geçirilmesine destek verir. Hukuken, bu platformların lisanslı olması ve toplanan fonların nasıl kullanılacağı konusunda yatırımcıların doğru bilgilendirilmesi esastır.

Özel Denetim ve Uyum Süreci​

Halka açık şirketlerde, belirli nedenlerle özel denetim talep edilebilir. Örneğin azınlık pay sahipleri, şirket yönetim kurulu kararlarının hukuka aykırı olduğu veya şirketin mali tablolarında şüpheli işlemler bulunduğu iddiasıyla mahkemeden özel denetçi atanmasını isteyebilir. Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu, bu konuda başvurulabilecek hukuki yolları düzenlemiştir. Özel denetim sonucu ortaya çıkan tespitler, SPK veya ilgili mahkemeler tarafından dikkate alınarak gerekli yaptırımlar uygulanabilir.

Uyum süreci (compliance), özellikle uluslararası bankalar ve aracı kurumlar için önemlidir. Kara paranın aklanmasının önlenmesi (AML) ve terörizmin finansmanının engellenmesi gibi küresel ölçekli regülasyonlara uyum, aracı kurumların itibarını ve lisanslarını koruması açısından kritik öneme sahiptir.

Temettü Politikaları ve Pay Sahipleri Hakları​

Halka açık şirketlerin temettü politikaları, pay sahiplerinin uzun vadeli getiri beklentisini yakından ilgilendirir. Temettü dağıtım oranı, şirketin büyüme stratejisi, nakit akışı ve mevzuattaki sınırlamalar doğrultusunda belirlenir. SPK, kâr dağıtım sürecinde pay sahiplerinin eşit işlem görmesini ve bilgilendirilmesini zorunlu kılar. Bazı şirketler, temettü yerine bedelsiz pay dağıtarak özsermayelerini artırır. Bu uygulamanın yatırımcı açısından tercih edilmesi, vergi ve uzun vadeli yatırım stratejileri gibi etkenlere bağlıdır.

Derecelendirme Kuruluşları ve Notlandırma​

Sermaye piyasası araçlarına güvenin sağlanmasında ulusal ve uluslararası derecelendirme kuruluşlarının (Moody’s, Standard & Poor’s, Fitch gibi) verdiği notlar önemlidir. SPK, derecelendirme faaliyetlerinde bulunacak kuruluşların lisanslı ve bağımsız şekilde çalışmasını şart koşar. Yatırımcılar, derecelendirme raporları sayesinde ihraççı kurumun kredi riskini ve genel mali yapısını değerlendirebilir.

Pay Geri Alım (Share Buyback) ve Etkileri​

Halka açık şirketler, piyasa fiyatının şirket değerinin altında olduğunu düşündüklerinde pay geri alım programları uygulayabilir. Bu işlem, hisse fiyatını destekleyerek mevcut yatırımcıların zararını sınırlamayı veya gelecekteki değer artışından faydalanmayı hedefler. Sermaye Piyasası Kurulu, pay geri alım kararlarını belirli şartlara bağlar. Şirket, pay geri alımını ilan ederken planın süresi, hedeflenen alım miktarı ve finansman kaynağı gibi bilgileri KAP’ta açıklamak zorundadır.

Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Sürdürülebilirlik​

Sürdürülebilirlik raporlaması, son dönemde sermaye piyasasında giderek önem kazanan bir alan hâline gelmiştir. Çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine dayalı yatırım fonlarının ve endekslerin artması, şirketlerin sadece finansal performansla değil aynı zamanda sosyal ve çevresel etkileriyle de değerlendirilmesine neden olmuştur. SPK, gönüllü sürdürülebilirlik raporlamasını teşvik ederken, uluslararası trendler zorunlu kılmaya doğru ilerlemektedir. Bu, sermaye piyasasında uzun vadeli düşünceyi güçlendirir ve şirketlerin sosyal sorumluluk projelerine daha fazla kaynak ayırmasına yol açar.

Likidite, Kurumsal Yatırımcılar ve Piyasa Derinliği​

Likidite, bir sermaye piyasası aracının hızlı ve değerinden büyük sapmalar olmaksızın alınıp satılabilmesini ifade eder. Kurumsal yatırımcılar (emeklilik fonları, sigorta şirketleri, portföy yönetim şirketleri vb.) piyasaya genellikle istikrarlı fon girişleri sağlarlar. Türkiye’de BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) fonlarının büyümesi, piyasanın derinleşmesinde önemli rol oynamıştır. Kurumsal yatırımcı tabanının genişlemesi, fiyat istikrarına katkı sunar ve şirketlerin daha düşük maliyetle fon bulabilmelerine imkân tanır.

Dereceleme ve İhraç Maliyetleri​

Bir şirketin tahvil veya hisse senedi ihraç etmesi, belirli maliyet kalemlerini beraberinde getirir:

• Aracı kurum komisyonları
• Bağımsız denetim, hukuk danışmanlığı ve derecelendirme ücretleri
• Kayıt ücreti ve borsa kotasyon giderleri
• Tanıtım ve pazarlama maliyetleri (roadshow vb.)

Bu maliyetlerin toplamı, küçük ölçekli şirketler açısından caydırıcı olabilir. Dolayısıyla özel yerleştirme (private placement) veya nitelikli yatırımcılara satış gibi halka açık ihraçtan daha düşük maliyetli yöntemler tercih edilebilir. SPK, sermaye piyasasını canlandırmak ve şirketleri ihraç yapmaya teşvik etmek için zaman zaman çeşitli muafiyetler veya destek programları açıklayabilir.

Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Gelişim Alanları​

Türkiye sermaye piyasasında zaman zaman karşılaşılan temel sorunlar şunlardır:

• Dalgalı ekonomik konjonktür ve yüksek enflasyonun piyasa güvenini azaltması
• KOBİ’lerin sermaye piyasasına erişimde karşılaştıkları bilgi ve tecrübe eksikliği
• Yatırımcıların finansal okuryazarlık düzeyinin düşük olması
• Kayıt dışı veya manipülatif işlemlerin önlenmesinde denetim kapasitesinin yetersiz kalması

Bu sorunların giderilmesi için:

• Finansal eğitim programlarının yaygınlaştırılması
• Dijital platformların daha etkin kullanımı
• Şirketlerin kurumsal yönetim ve şeffaflık alanında sürekli iyileştirme yapması
• Yeni finansal teknolojilerin (fintech) yasal altyapısının güçlendirilmesi

gibi önlemler gündeme gelir. SPK, BDDK ve Merkez Bankası gibi kurumlar arasındaki işbirliği, bu alanlarda temel itici güç konumundadır.

Çeşitlilik ve Küresel Rekabet​

Gelişmiş sermaye piyasalarına sahip ülkelerle rekabet edebilmek için finansal ürün çeşitliliğinin artırılması, uluslararası standartlarda bir hukuki çerçeve ve güçlü kurumsal altyapı gerekir. Türkiye’de türev ürünlerin ve yapılandırılmış finansal araçların gelişmesi, yatırım fonlarının çoğalması ve kurumsal yatırımcı tabanının genişlemesi bu yönde olumlu adımlar olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte küresel sıralamalarda daha üst konumlara ulaşmak için piyasa derinliği, likidite ve uluslararası yatırımcı güveninin artırılması temel hedeflerden biridir.

Pay Senetleri ve Tahvillerin Geleceği​

Dijital varlıkların ve alternatif finansal araçların yükselişe geçmesi, pay senetleri ve tahviller gibi geleneksel sermaye piyasası araçlarının da dijital platformlarda işlem görmesini hızlandırmıştır. İlerleyen dönemde akıllı sözleşmeler (smart contracts) üzerinden otomatik kupon ödemeleri veya temettü dağıtımları gündeme gelebilir. Hukuki boyutta ise bu teknolojilerin benimsenmesi, sermaye piyasası düzenlemelerine yenilikçi çözümler eklenmesini zorunlu kılar. Çapraz sınır işlemlerin artması da ülkeler arası işbirliği ve standardizasyon çabalarını öne çıkarır.

Tüm Yönleriyle Değerlendirme​

Sermaye piyasası işlemleri (hisse, tahvil vb.), şirketlerin finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında ve yatırımcıların farklı risk-getiri profillerine sahip ürünlere erişiminde kilit rol oynar. Bankacılık kredilerinin yanı sıra sermaye piyasasının etkin çalışması, ekonomik büyüme ve istikrar için önemlidir. Hukuki düzenlemeler, yatırımcı koruması ve piyasa bütünlüğü prensipleri etrafında şekillenir. Türkiye’de 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve SPK’nın tebliğleri, bu çerçevenin temelini oluşturur. Uygulamada karşılaşılan sorunlar ve uluslararası gelişmeler gözetilerek yapılan mevzuat uyarlamaları, sermaye piyasasının sürdürülebilir şekilde büyümesine katkı sağlar.

Dijitalleşme, uluslararası entegrasyon ve kurumsal yönetim alanlarında atılacak adımlar, sermaye piyasasının geleceğini belirleyecektir. Şirketlerin finansman kaynaklarını çeşitlendirmesi, yatırımcıların ise doğru enstrümana yatırım yapabilmesi için gerekli hukuki ve kurumsal altyapının sürekli iyileştirilmesi esastır. Bu bağlamda sermaye piyasası araçlarının hukuki özellikleri, ihraç prosedürleri, denetim mekanizmaları ve yatırımcı korumasını gözeten düzenlemeler bir bütün halinde değerlendirildiğinde, Türkiye’de sermaye piyasasının güçlü bir potansiyele sahip olduğu görülmektedir.